Ուրբաթ, 15 Մարտի 2024 20:40

Արմինֆո. Հայաստանի Կենտրոնական բանկը 2024 թվականի համար կանխատեսում է ՀՆԱ - ի 5,3% կամ 6,4% աճ ՝ մինչև 10,4-10,5 տրլն դրամ (2023 թվականի 8,7% աճի դիմաց ՝ մինչև 9,5 տրլն դրամ)՝ կախված տնտեսության կամ բարձր կամ ցածր գնաճային միջավայրի ձևավորումից։ 2025 թվականին, ԿԲ-ի կանխատեսմամբ, ՀՆԱ աճը փոքր-ինչ կարագանա մինչև 5,7-6,7 տոկոս՝ հասնելով մինչև 11,4-11,7 տրլն դրամի մեծության։ Այդ մասին նշված է ՀՀ ԿԲ մարտի կեսերին հրապարակված "Դրամավարկային քաղաքականությունը 2024թ. 1-ին եռամսյակին" զեկույցում։

 

Այսպիսով, Կենտրոնական բանկը, անցնելով դրամավարկային քաղաքականության մշակման նոր կատարելագործված համակարգին (FPAS MARK II), 2024 թվականից ՀՆԱ-ի կանխատեսումը սկսել է հաշվարկել Case A և Case B սցենարներով: Case A սցենարները ենթադրում են դրամավարկային քաղաքականության շուկայական սպասումները գերազանցող դրույքաչափեր, հաշվի առնելով, որ ռիսկերի և անորոշությունների գործոնները կարող են տնտեսության մեջ ձևավորել ավելի բարձր գնաճային միջավայր: Case A սցենարները նախատեսում են պահանջարկի ընդլայնում և առաջարկի զսպում:

 

Իսկ Case B սցենարները ենթադրում են դրամավարկային քաղաքականության ավելի ցածր տոկոսադրույքներ, քան շուկայական սպասումները, հաշվի առնելով, որ ռիսկերի և անորոշությունների գործոնները կարող են տնտեսության մեջ ձևավորել գնանկումային կամ ցածր գնաճային միջավայր: Case B սցենարները նախատեսում են պահանջարկի զսպում և առաջարկի ընդլայնում:

 

Ուշագրավ է է, որ Case A և Case B սցենարներով գնաճը 2024 թվականի համար կանխատեսվում է հավասարապես ցածր մակարդակում՝ 1,3% (2023 թվականի գնանկումային 0,6% - ի դիմաց), բայց արդեն 2025 թվականին աճը կհասնի մինչև 4,6% (Case A սցենարով) կամ մինչև 4,1% (Case B սցենարով)։

 

Ճյուղային կտրվածքով ՀՆԱ - ի աճը 2024 թվականին առավելապես բխելու է շինարարության ոլորտից՝ 10,8-12,8% (2023թ. 15,7%-ի դիմաց), արդյունաբերական հատվածից՝ 5,7 - 6,2% (2023թ. 1,7% - ի դիմաց), և ծառայությունների ոլորտից՝ 5,4-5,7% (2023թ. 11,4% - ի դիմաց), իսկ ագրոհատվածի աճն արագանալու է մինչև 2,5% (2023թ. 0,2% - ի դիմաց)։

 

Արտահանման և ներմուծման դինամիկան, ԿԲ-ի կանխատեսմամբ, 2023 թվականին գրեթե նույն 28,7-28,3% աճից հետո 2024 թվականին կվատթարանա մինչև 11-7, 8% (արտահանման գծով) և 3,2 - 7,5% (ներմուծման գծով) անկում, պահպանելով նվազման միտումը նաեւ 2025 թվականին՝ 3,6-1,1% (արտահանման գծով) և 2,8-2,6% (ներմուծման գծով)։

 

ՀՆԱ-ի նկատմամբ  ընթացիկ հաշվի դեֆիցիտի հարաբերակցությունը, ԿԲ-ի կանխատեսմամբ, 2024 թվականին կկազմի՝ 4,5% (Case A) կամ 0,8% (Case B) ՝ 2023 թվականի 1,9% - ի դիմաց, և

2025թ. գրեթե չի փոխվի՝ համապատասխանաբար 4,4% կամ 1,2%։

 

Դրամական փոխանցումների հարաբերակցությունը ՀՆԱ-ի նկատմամբ, ԿԲ-ի կանխատեսմամբ, կշարունակի նվազել՝ 2024 թվականին մինչև 3,5 -3,3% (2023 թվականի 4% - ից), այնուհետև՝ մինչև 2,9 կամ 2,4% 2025 թվականին ՝ դրանով իսկ արձանագրելով տնտեսական ազդեցության թուլացման շարունակականությունը՝ տնտեսության վրա փոխանցումների ազդեցության տեսանկյունից:

 

Բյուջեի եկամուտների և ծախսերի գծով ԿԲ-ը 2024 թվականին կանխատեսում է ծախսերի ավելի ցայտուն աճ՝ 2.5 տրլն դրամից մինչև 3.1 տրլն դրամ, քան եկամուտները՝ 2.4 տրլն դրամից մինչև 2.7 տրլն դրամ, ինչի արդյունքում պետբյուջեի պակասուրդը 191.6 մլրդ դրամից կդառնա 483 մլրդ դրամ։ Արդյունքում՝ ՀՆԱ-ի նկատմամբ պետբյուջեի պակասուրդի հարաբերակցությունը 2 տոկոսից կբարձրանա մինչեւ 4,6 տոկոս, ՀՆԱ-ում եկամուտների մասնաբաժնի աննշան աճի դեպքում՝ 23,4 տոկոսից մինչեւ 24,4-24,2 տոկոս, եւ ՀՆԱ-ում ծախսերի մասնաբաժնի ավելի նկատելի աճի դեպքում ՝ 26,8 տոկոսից մինչեւ 30,1-29,8 տոկոս:

 

ՀՀ ԿԲ-ի այս զեկույցում ներկայացվում են նաև ԱՄՆ-ում, եվրագոտում և ՌԴ-ում տնտեսական զարգացման և գնաճի շարժի, նավթի և պղնձի գների, FAO ինդեքսի մակարդակի կանխատեսումները: Այսպես, ԱՄՆ տնտեսությունում սպասվում է աճի դանդաղում 2024 թվականին՝ մինչև 1,9% (2023 թվականի 2,6% - ից) և գնաճի նվազում 4% - ից մինչև 3%։ Եվրոգոտու տնտեսությունը 2024 թվականին կհայտնվի 0,5% անկման մեջ (2023 թվականի լճացման 0,4% աճի դիմաց), իսկ գնաճը 5,4% - ից կնվազի մինչև 2,4% ։ Ռուսաստանի տնտեսության աճը 2024 թվականին կդանդաղի մինչև լճացման 0,1% (2023 թվականի 3% - ից), գնաճի աճը ՝ 5,5% - ից մինչև 8,8%: Նավթի գինը 2024 թվականին կշարունակի նվազել՝ մինչև 81,5 դոլար մեկ բարելի դիմաց (2023 թվականի 82,6 դոլարից), ինչը կդիտարկվի նաև պղնձի գնի դեպքում՝ մինչև 8076,9 դոլար մեկ տոննայի դիմաց (2023 թվականի 8472,1 դոլարից), իսկ FAO ինդեքսը կնվազի մինչև 122,7 (2023 թվականի 124,1-ից)։