Արմինֆո.Եվրասիական զարգացման բանկում (ԵԱԶԲ) շատ ուշադիր և զգուշավոր են վերաբերվում Հայաստանում Ամուլսարի նախագծին։ Այս մասին դեկտեմբերի 14-ին Ալմաթիում հայտարարել է ԵԱԶԲ վարչության նախագահի տեղակալ Դենիս Իլյինը՝ ամփոփելով Բանկի գործունեության տարեկան արդյունքները։
Այսպես, պարզաբանմանը, թե որ փուլում է գտնվում Ամուլսարի ոսկու հանքի շահագործման նախագծին ԵԱԶԲ-ի մասնակցության հարցը, Իլյինը նշել է, որ այդ նախագիծն ինչ-որ չափով հակասական զգացողություններ է առաջացնում: "Նախագիծը չափազանց կարևոր է երկրի տնտեսության համար։ Մենք դրան շատ ուշադիր և զգույշ ենք վերաբերվում։ Եվ վերջնական որոշում կայացնելու համար անհրաժեշտ է ոչ միայն փորձաքննությունների անցկացում, այլ նաև տվյալ նախագծի, առաջին հերթին, տնտեսական աջակցության ծրագիր, որպեսզի պահպանվի այնտեղ գտնվող ազգային պարկը: Որպեսզի ստանան բոլոր այն օգուտները, որոնք ակնկալում են կառավարությունն ու երկրի բնակիչները, բայց, միաժամանակ, առավելագույնս պահպանեն այդ տարածաշրջանի եզակի էկոլոգիական վիճակը", - նշել է նա։
Իլյինի խոսքով՝ այժմ կողմերը գտնվում են այդ բնապահպանական ծրագրի ձևավորման փուլում, և եթե այն համաձայնեցվի և ընդունվի, ապա արդեն հնարավոր կլինի որոշում կայացնել նախագծի վերջնական ընդգրկման վերաբերյալ: "Ծրագիրը ձեւավորվում է, հուսով ենք, մինչեւ տարեվերջ այն ավարտին կհասցնենք եւ կներկայացնենք", - ասել է ԵԱԶԲ վարչության փոխնախագահը: Նա հավելել է, որ բնապահպանական ծրագրի հաջող համաձայնեցումից հետո այն կներկայացվի հայ հանրությանը, որպեսզի ցույց տրվի, թե ինչ տեսք կունենա այդ ամենը եւ ինչպես կիրականացվի այդ ամենը գործնականում՝ մինչեւ կյանքի կոչելը: Հետևաբար, նախագիծը մշակման փուլում է>, - ամփոփել է Դենիս Իլյինը:
Նշենք, որ փետրվարի 21-ին ՀՀ կառավարությունը, "Լիդիան Արմենիա" ՓԲԸ-ն և Եվրասիական զարգացման բանկը փոխըմբռնման հուշագիր են ստորագրել, ինչը նշանավորել է Ամուլսարի հանքավայրի շահագործման ծրագրի վերագործարկումը: Հուշագրի շրջանակներում նախատեսվում է ներգրավել 250 մլն դոլար, որից 100 մլն դոլարը' ԵԱԶԲ-ի վարկային միջոցներ, 50 մլն դոլարը կապահովվի տեղական բանկի կողմից, և պայմանագրից դուրս լրացուցիչ 100 մլն դոլար կներդրվի բաժնետերերի կողմից: Գործարքի շրջանակում Հայաստանի կառավարությունը կստանա ընկերության բաժնետոմսերի 12,5 տոկոսը, որի դիմաց ոչինչ չի վճարի, բայց դրա փոխարեն գործարքը որոշակի ռիսկերից ապահովագրում է:
Հիշեցնենք, որ 2018 թվականի վերջից Ամուլսարի ոսկու հանքը ենթարկվել է արգելափակման բնապահպան ակտիվիստների կողմից ։ Կառավարությունն այդպես էլ չկարողացավ կողմնորոշվել հանքի շինարարության վերսկսման հարցում և ստիպված եղավ դադարեցնել աշխատանքները։ 2022 թվականի մարտին ՀՀ էկոնոմիկայի նախարար Վահան Քերոբյանը նշել էր, որ եթե ոչինչ չխանգարի, ապա Ամուլսարի ոսկու հանքավայրի աշխատանքը կվերսկսվի, վկայակոչելով գերատեսչության միջոցառումների ծրագիրը, որը պարունակում է Ամուլսարի խնդրի լուծման դրույթ։ Ավելի վաղ ՝ մինչ շահառուների փոփոխությունը, "Լիդիան Արմենիան" բրիտանական օֆշորային "Լիդիան Ինթերնեյշնլ" - ի դուստր ընկերությունն էր, բաժնետոմսեր էր տեղաբաշխել Տորոնտոյի ֆոնդային բորսայում: Այնուհետեւ ընկերությունը անցել ապացուցակման կարգ: Վերակազմավորման արդյունքում ընկերության բաժնետոմսերի ամբողջական փաթեթն անցել է նորաստեղծ կանադա-ամերիկյան "Լիդիան Կանադա վենչուրս" - ին, որի շահառուներն են ամերիկյան Orion Mine Finance և կանադական Osisko Gold Royalties ընկերությունները: Ամուլսարի նախագծի ընդհանուր արժեքը կազմում է 370 մլն դոլար: Հանքավայրի շահագործման ժամկետը 10 տարի 4 ամիս է, ընդ որում, տարեկան կտրվածքով նախատեսվում է արդյունահանել միջինը 200 հազար ունցիա ոսկի: Հանքավայրը Հայաստանում պաշարների մեծությամբ երկրորդն է։
Ընկերության տեղեկատվության համաձայն, հանքավայրը պարունակում է մոտ 73733 կգ ոսկի ՝ տոննայում 0,78 գ միջին պարունակությամբ, ինչպես նաև 294.367 տոննա արծաթ՝ տոննայում 9.29 գ միջին պարունակությամբ: Այն գտնվում է Ջերմուկ առողջարանային քաղաքից 13 կմ հեռավորության վրա, Արփա և Որոտան գետերի միջնամասում ։