Արմինֆո.Հայաստանի պետբյուջեի պակասուրդը 2024 թվականին կկազմի 341,1 մլրդ դրամ (մոտ 880 մլն դոլար, ԱՄՆ դոլարի հաշվարկային փոխարժեքը ՝ 385.9 դրամ/1դոլար) կամ ՀՆԱ-ի 3,2% - ը ՝ ս.թ. վերջին սպասվող 236,8 մլրդ դրամի կամ ՀՆԱ-ի 2,5% - ի և 2022 թվականի փաստացի 179,5 մլրդ դրամի կամ 2,1% - ի դիմաց։
Արդյունքում՝ կառավարության պարտք / ՀՆԱ հարաբերակցությունը հաջորդ տարվա արդյունքներով կկազմի 48,4 տոկոս: Պարտքի այս մակարդակի պահպանումը թույլ կտա պահպանել ՀՀ կառավարության վարկանիշի դրական միտումները, ստեղծել լրացուցիչ <կայունության պահուստ> ապագա հնարավոր ռիսկերին դիմակայելու համար, ինչպես նաև ունենալ պարտքի տոկոսավճարների կառավարելի մակարդակ: Այդ մասին ասվում է 2024 թվականի պետական բյուջեի նախագծին կից բյուջետային ուղերձում։
Այսպես, ըստ բյուջեի հիմքում դրված կանխատեսումների ՝ 2024 թվականին ՀՆԱ-ի 7% աճի ապահովման (իսկ արտաքին բարենպաստ պայմանների առկայության դեպքում ՝ 9%), ինչպես նաև ՀՆԱ-ի նկատմամբ հարկերի հարաբերակցության 0,75 տ. կ. - ով բարելավման պայմաններում պետական գանձարանի հարկային եկամուտները (հարկային եկամուտներ և պետական տուրքեր) կկազմեն 2 տրլն 566 մլրդ 361 մլն դրամ (ՀՆԱ-ի 24,4% - ը) կամ 342 մլրդ դրամով (15,4% - ով) ավելի 2023 թվականի ճշգրտված ցուցանիշից (ՀՆԱ-ի 23,7% - ը)։
Ընդհանուր առմամբ, պետական գանձարանի եկամուտները կկազմեն 2 տրլն 676 մլրդ դրամ կամ ՀՆԱ-ի 25,5% - ը ՝ ընթացիկ տարվա վերջին սպասվող 2 տրլն 365 մլրդ դրամի կամ ՀՆԱ-ի 25,1% - ի դիմաց (2 տրլն 365 մլրդ դրամ կամ 2022 թվականի ՀՆԱ-ի 24,3% - ը)։ Պետական գանձարանի ծախսերը 2024 թվականին, ը.տ. ճշգրտված ցուցանիշի համեմատ կաճեն 15,9% - ով կամ մոտ 415 մլրդ դրամով ՝ մինչև 3 տրլն 017 մլրդ 437 մլն դրամ կամ ՀՆԱ-ի 28,7% - ը (426,5 մլրդ դրամով ավելի է ը.տ. հաստատված ցուցանիշից կամ ՀՆԱ-ի 27,6%)։
341,1 մլրդ դրամ դեֆիցիտը կֆինանսավորվի ինչպես ներքին ռեսուրսների հաշվին՝ 220,3 մլրդ դրամի չափով, այնպես էլ արտաքին աղբյուրներից՝ 120,8 մլրդ դրամի չափով։
<2024 թվականին դեֆիցիտի ֆինանսավորման ներքին աղբյուրների հիմնական մասը կձևավորվի պետական արժեթղթերի տեղաբաշխումից ստացված մուտքերի, կայունացման ավանդային հաշվի միջոցների, ինչպես նաև տնտեսվարող սուբյեկտներին տրամադրված բյուջետային վարկերի զուտ եկամուտների հաշվին: Դեռևս զգալի են միջազգային կազմակերպությունների և արտասահմանյան երկրների վարկերի հաշվին պետական բյուջեի դեֆիցիտի ֆինանսավորմանը ուղղվող միջոցները։ Ըստ կանխատեսումների ՝ ծրագրային շրջանում արտաքին օգնության կառուցվածքում կգերակշռեն բյուջեի աջակցության պաշտոնական դրամաշնորհները և նպատակային ծրագրերի ֆինանսավորման վարկերը (95,1%)>, - ասվում է փաստաթղթում։
Դեֆիցիտի ֆինանսավորման նպատակով ներքին աղբյուրներից ներգրավման ենթակա զուտ փոխառու միջոցների ընդհանուր ծավալը 2024 թվականին կկազմի շուրջ 350,8 մլրդ դրամ, ընդ որում, ակնկալվում է, որ փոխառու միջոցների ներգրավումն ամբողջությամբ կապահովվի պետական արժեթղթերի թողարկման միջոցով: Ֆինանսական ակտիվներից զուտ եկամուտը 2024 թվականին նախատեսվում է մոտ 130,5 մլրդ դրամի չափով ։
Արտաքին աղբյուրներից զուտ փոխառու միջոցների պլանավորված ընդհանուր գումարը կկազմի 129 մլրդ դրամ։ Դրանք են ՝ միջազգային կազմակերպություններից և օտարերկրյա պետություններից 2024 թվականին Հայաստանի Հանրապետությանը տրամադրման ենթակա վարկերը (որոնց մի մասն ունի հստակ ծրագրային ուղղվածություն), վարկային պայմանագրերով նախատեսված պայմաններին համապատասխան նշված ամսաթվով արդեն իսկ ստացված վարկերը, արտարժութային պետական պարտատոմսերի տեղաբաշխումից մարումների և մուտքերի գումարները ։ Ֆինանսական ակտիվներից ստացված զուտ եկամուտը 2024 թվականին նախատեսվում է մոտ 8,2 մլրդ դրամի չափով։
Նշենք, որ, ըստ փաստաթղթի, պետական ՀՆԱ-ի նկատմամբ պարտքի հարաբերակցությունը 2024 թվականի արդյունքներով կկազմի 50,7 տոկոս ՝ ս.թ. վերջին սպասվող 49,4 տոկոսի և 2022 թվականի փաստացի 49,3 տոկոսի դիմաց ։ Կառավարության պարտքը կկազմի 48,4 տոկոս ՝ 2023-ին սպասվող 47 տոկոսի և նախորդ տարվա փաստացի պարտքի 46,7% փոխարեն: Դոլարային արտահայտությամբ կառավարության պարտքը 2024թ. արդյունքներով կհասնի 11 մլրդ 891 մլն դոլարի ՝ ընթացիկ տարվա սպասվող 10 մլրդ 900 մլն դոլարի և 2022թ.՝ 10 մլրդ 086 մլն դոլարի դիմաց։ Ներքին պարտքը նախատեսվում է ավելացնել մինչև 44,3% ՝ 2023 թվականի վերջին սպասվող 43,2%-ի և 2022 թվականի փաստացի 41,6% - ի դիմաց։ Կառավարության պարտքի կառուցվածքում դրամային պարտքը կհասնի 44,4% - ի ՝ ընթացիկ տարում սպասվող 42,7% - ի և նախորդ տարվա փաստացի 37,9% - ի փոխարեն: 2024 թվականին կառավարության պարտքի սպասարկման և մարման համար կպահանջվի 805,2 մլրդ դրամ, որից պարտքի գծով մարումները կկազմեն 483 մլրդ դրամ, իսկ 322,2 մլրդ դրամ ՝ տոկոսադրույքների վճարումներ կամ ՀՆԱ - ի 3,1%-ը (2,9% ՝ ը.տ., 2,3%՝ 2022 թ.)։