Ուրբաթ, 25 Սեպտեմբերի 2020 18:04

Արմինֆո.Ներմուծման ավելի պատկաաառելի անկումը, քան՝ արտահանման, 2020թ. հունվար-օգոստոսին Հայաստանի արտաքին առեւտրի դեֆիցիտը կրճատել են 18 տոկոսով։ Ընդ որում, միայն այս տարվա օգոստոսին այդ ցուցանիշի աճը հուլիսյան 7 տոկոսից արագացել է մինչեւ 13 տոկոս՝ ներմուծման ավելի արագացված աճի ֆոնին, քան՝ արտահանման։ Իսկ 2020թ. օգոստոսին 2019թ. օգոստոսի համեմատ արտաքին առևտրի դեֆիցիտը կրճատվել է 5% - ով՝ արտահանման և ներմուծման գրեթե հավասար անկման արդյունքում։

 

Ըստ ՀՀ Վիճակագրական կոմիտեի նախնական տվյալների՝ Հայաստանի արտաքին առևտրաշրջանառությունը 2020 թվականի հունվար-օգոստոս ամիսներին ծավալվել է դեպի 10,2% անկում ՝ նախորդ տարվա 2% աճից, ինչը պայմանավորված է ինչպես արտահանման դինամիկայի վատթարացմամբ ՝ 4,6% աճից մինչև 6% անկում, այնպես էլ՝ ներմուծման 0,7%  աճից մինչև 12,4% անկում։ Արդյունքում, Հայաստանի արտաքին առեւտրի շրջանառությունը 2020 թվականի հունվար-օգոստոսին կազմել է 4.4 մլրդ դոլար, մասնավորապես, արտահանումը'  1.6 մլրդ դոլար, եւ ներմուծումը'  2.8 մլրդ դոլար, ինչը արտաքին առեւտրի դեֆիցիտը ձեւավորել է 1.2 մլրդ դոլարի մակարդակում:

 

Միայն 2020 թվականի օգոստոսին արտաքին առեւտրաշրջանառությունը արագացրել է աճը հուլիսյան 3,3 տոկոսից մինչեւ 5,8 տոկոս՝ ներմուծման աճի ավելի նկատելի արագացման հաշվին՝ 4 տոկոսից մինչեւ 7,3 տոկոս, քան արտահանումը՝ 2,1 տոկոսից մինչեւ 3,4 տոկոս: Արդյունքում՝ Հայաստանի արտաքին առևտրի դեֆիցիտը 2020 թվականի օգոստոսին կազմել է  175.8 մլն դոլար՝ այս անգամ ցույց տալով աճ (13%-ով) ՝ նախորդ տարվա նույն ամսվա 7% - ի անկման դիմաց: 2019թ. օգոստոսին արտաքին առևտրաշրջանառությունը 1,6% - ով անկում է ապրել՝ ներմուծման 2,8%  նվազման պատճառով՝  արտահանման 0,6% աճի պայմաններում։

 

Տարեկան կտրվածքով (2020թ. օգոստոսին  2019թ. օգոստոսի համեմատ) արտաքին առևտրաշրջանառության 4% անկումը պայմանավորված էր արտահանման 3,8%  և  ներմուծման 4,1% անկմամբ։ Մեկ տարի առաջ ՝ 2019թ.օգոստոսին 2018թ. օգոստոսի համեմատ արտահանման 13,5% աճը ներմուծման 2,8% անկման դեպքում  պահպաաաաանեցին արտաքին առևտրային շրջանառության 2,5% աճ։

 

Վիճակագրական տվյալների համաձայն ՝ Հայաստանի տնտեսական ակտիվությունը 2020թ. հունվար-օգոստոսին նվազել է 6,4%-ով, 2019թ. նույն ժամանակահատվածի 7% աճի դիմաց: Միայն 2020թ. օգոստոսին տնտեսական ակտիվությունն աճել է 7,4% - ով, հուլիսին 9,7% աճից հետո և 2019թ. օգոստոսին 7,2% աճի դիմաց: Տարեկան կտրվածքով (2020թ.օգոստոսին 2019թ. օգոստոսի համեմատ) տնտեսական ակտիվությունը նվազել է 9,8% - ով (2018թ. օգոստոսի հաաաամեմատ 2019թ. օգոստոսի 7,6% աճի դիմաց):

 

Նշենք, որ սեպտեմբերի կեսերին ՀՀ ԿԲ - ն վերանայել է 2020 թվականի ՀՆԱ-ի կանխատեսումը՝ այն իջեցնելով ավելի մեծ անկման՝ 6,2 տոկոսով՝ ավելի վաղ կանխատեսվող 4 տոկոսի փոխարեն (2019թ.փաստացի 7,6 տոկոս աճի դիմաց): Իսկ ԿԲ-ի արտաքին առեւտրի կանխատեսումները դեռեւս հունիսյան են, որոնց համաձայն, 2020 թվականին սպասվում է ներմուծման 15-17 տոկոս անկում եւ արտահանման 12-15 տոկոս անկում (2019թ., համապատասխանաբար, 9,1 եւ 10,3 տոկոս փաստացի աճի դիմաց)։

 

Հիշեցնենք, որ Հայաստանում մարտի 16-ից արտակարգ դրություն Էր մտցվել կորոնավիրուսի համաճարակի տարածումը կանխելու միջոցառումների շրջանակներում, որն ամեն ամիս երկարացվել է եւ հանվել սեպտեմբերի 12-ից ՝ պահպանելով անվտանգության սահմանափակիչ միջոցները: Այդ կապակցությամբ արտակարգ դրության առաջին ամսում գործունեության բազմաթիվ տեսակների վրա դրվել է ժամանակավոր արգելք (այդ թվում ՝ ռեստորաններ, սրճարաններ, բարեր, խաղատներ, հյուրանոցներ, ճաշարաններ, առեւտրային օբյեկտներ եւ պարենային եւ բժշկական արտադրանքի հետ չկապված արտադրություններ): Արգելքի շրջանակներում հանրապետությունում դադարեցվել էր հասարակական տրանսպորտի աշխատանքը (այդ թվում ՝ մետրո) եւ սահմանափակվել էր այլ տրանսպորտային միջոցների երթեւեկությունը (բացի տաքսիից), սահմանափակվել է միջազգային ավիացիոն, երկաթուղային եւ ավտոբուսային հաղորդակցությունը: Արգելքը մասնակիորեն հանվել է ապրիլի երկրորդ կեսին, ապա մայիսի 4-ից  թույլատրված գործունեության տեսակների ցանկն ավելի է ընդլայնվել՝ տնտեսության կենսագործունեությունն ապահովելու նպատակով, իսկ մայիսի 18-ից արգելքը հանվել է գրեթե ամբողջությամբ: Սեպտեմբերի 2-ից հանվել են օդային սահմաններով Հայաստան մուտք գործելու սահմանափակումները, պահպանվում են միայն ցամաքային սահմաններով հաղորդակցության արգելքները։